مقایسه تطبیقی توسعه یافتگی مناطق شهری رشت با استفاده از روش های ارزیابی چند شاخصه

کمبود منابع و امکانات در مناطق شهری سنجش کارایی مناطق را ضروری می­سازد. بنابراین منابع باید به گونه­ای تخصیص داده شود که بتوان بیشترین خدمات را از طریق منابع موجود عرضه کرد. برای شناخت توسعه یافتگی یا عدم توسعه یافتگی مناطق به بررسی الگوی نابرابری­ها و تفاوت­های میان آن­ها و بررسی میزان برتری یک مکان نسبت به ساختار مکان­های مشابه در سطح شهر مورد نیاز است. شناخت تفاوت­های موجود بین مناطق مختلف در سطح شهر از نظر میزان برخورداری آن­ها از شاخص­های گوناگون، به منظور آگاهی از سطوح توسعه و یا محرومیت، کاهش نابرابری­های منطقه­ای و تنظیم بر نامه­های متناسب با شرایط و امکانات هر منطقه، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در این پژوهش به رتبه بندی و تعیین درجه توسعه یافتگی مناطق شهری رشت بر اساس 36 شاخص درپنج گروه آموزشی، بهداشتی درمانی، فرهنگی اجتماعی، اقتصادی تجاری و تاسیسات شهری پرداخته شده است. برای رسیدن به اهداف مطالعه از مدل­های تاکسونومی عددی، موریس و تاپسیس استفاده شده است. با به کارگیری این مدل­ها و آنالیز هر یک از آن­ها مناطق پنج گانه شهر رشت رتبه­بندی و سطوح توسعه یافتگی هریک به تفکیک مشخص گردیده است. نتایج مطالعات نشان می­دهد که امکانات و خدمات بیشتر در مرکز شهر تمرکز یافته­اند.از این رو نابرابری در مناطق پنج گانه با اختلاف زیاد مشاهده می­گردد. به طوری که در آنالیز هر سه مدل مناطق یک و دو از وضعیت مطلوب تری برخوردارند ولی منطقه پنج جزء محرومترین مناطق می­باشد در حقیقت هر چه از مرکز شهر فاصله می­گیریم از شدت برخورداری از امکانات و خدمات کاسته می­شود. این امر حاصل نتایج سیاست­های رشد قطبی است که در نتیجه آن تمام امکانات و قدرت در یک یا چند منطقه تمرکز می­یابد و سایر مناطق به صورت حاشیه­ای عمل می­کنند. به دلیل نوع ماهیت و تفاوت شیوه ارزش دهی به شاخص­ها درجه توسعه یافتگی مناطق مورد مطالعه در هر مدل متفاوت از دیگری است. از این به منظور رسیدن به نتیجه واحد در سنجش توسعه یافتگی مناطق درصد تغییرات شدت تغیرات و ضریب اختلاف محاسبه و نتایج حاصل به تفکیک شاخص­ها استخراج گردیده است.